Gorzki melon, zwany także gorzką tykwą (Momordica charantia), to tropikalny owoc ceniony za ostry smak i właściwości lecznicze. Podstawowy składnik wielu kuchni azjatyckich, ten owoc jest łatwo rozpoznawalny po swoim wyjątkowym wyglądzie: chińska odmiana jest jasnozielona z brodawkowatymi guzkami, podczas gdy indyjska jest węższa z postrzępionymi kolcami.
Oprócz zastosowań kulinarnych gorzki melon oferuje szereg korzyści zdrowotnych, popartych zarówno tradycyjnymi praktykami, jak i nowoczesną nauką. Oto bliższe spojrzenie na sześć jego najbardziej niezwykłych korzyści, wraz ze wskazówkami, jak włączyć go do swojej diety.
1. Bogactwo składników odżywczych dla optymalnego zdrowia
Gorzki melon to prawdziwa bomba odżywcza zawierająca niezbędne witaminy, minerały i przeciwutleniacze.
Najważniejsze wartości odżywcze (w 100 gramach):
- Witamina C: Pokrywa 99% dziennego zapotrzebowania, wspomagając odporność, zdrowie skóry i gojenie się ran.
- Witamina A: Wspomaga dobry wzrok i zdrową skórę.
- Folian: Wspomaga wzrost i rozwój komórek.
- Minerały: Zawiera potas, cynk i żelazo.
- Przeciwutleniacze: Zawiera katechinę i kwas chlorogenowy, które chronią komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
Ponadto jest niskokaloryczny, ale bogaty w błonnik pokarmowy, zaspokajając około 8% dziennego zapotrzebowania na błonnik na porcję 94 gramów. Te cechy sprawiają, że jest to doskonały dodatek do każdej zbilansowanej diety.
Przeczytaj także: Korzeń lukrecji
Na wynos
Gorzki melon jest bogaty w składniki odżywcze, które korzystnie wpływają na ogólny stan zdrowia, a jednocześnie ma niską kaloryczność.
2. Naturalny sojusznik w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi
Gorzki melon od dawna jest ceniony za swoją zdolność do wspierania zdrowego poziomu cukru we krwi. Ostatnie badania rzucają światło na jego skuteczność w leczeniu cukrzycy:
- Trzymiesięczne badanie kliniczne wykazało, że spożywanie 3 mg gorzkiego melona dziennie znacznie obniża poziom cukru we krwi i poprawia długoterminową kontrolę glikemii.
- Podsumowanie: Badanie kliniczne oceniało wpływ gorzkiego melona na wydzielanie insuliny i wrażliwość u pacjentów z cukrzycą typu 2 (T2DM). Przez 12 tygodni 24 uczestników otrzymywało 2000 mg/dzień gorzkiego melona lub placebo.
Podanie gorzkiego melona znacząco poprawiło wydzielanie insuliny (w tym wydzielanie insuliny w pierwszej fazie i całkowite), zmniejszyło HbA1c, poziom glukozy po 2 godzinach, AUC glukozy, wagę, BMI, procent tłuszczu i obwód talii. Wrażliwość na insulinę pozostała jednak niezmieniona.
Wyniki te wskazują, że gorzki melon może pomóc w kontrolowaniu glikemii i masy ciała u pacjentów z cukrzycą typu 2, oferując potencjalną terapię uzupełniającą w leczeniu schorzeń związanych z cukrzycą.
Owoce te wspomagają wydzielanie insuliny oraz zwiększają wykorzystanie cukru przez tkanki, co pomaga ustabilizować poziom glukozy.
Chociaż wyniki są obiecujące, konieczne są dalsze badania na dużą skalę, aby potwierdzić te ustalenia w różnych populacjach.
Przeczytaj także: 7 zastosowań i korzyści olejku tymiankowego
Na wynos
Dla osób chorujących na cukrzycę lub stan przedcukrzycowy gorzki melon może okazać się cennym, naturalnym suplementem wspomagającym kontrolę poziomu cukru we krwi.
3. Potencjalne właściwości w walce z rakiem
Nowe badania podkreślają potencjał gorzkiego melona w walce z rakiem:
- Dowody laboratoryjne: Badania probówkowe wykazały, że ekstrakt z gorzkiego melona hamuje wzrost komórek rakowych w żołądku, jelicie grubym i płucach.
- Badania nad rakiem piersi: Badania na zwierzętach wykazały, że gorzki melon nie tylko spowalnia wzrost guza, ale także sprzyja obumieraniu komórek rakowych.
Gorzki melon (Momordica charantia) wykazuje silne działanie przeciwnowotworowe poprzez wywoływanie śmierci komórkowej (apoptozy) w komórkach rakowych. Jego ekstrakt aktywuje enzymy kaspazy i zwiększa stosunek Bax/Bcl-2, co prowadzi do zmian w mitochondriach i uszkodzeń DNA.
Procesy te skutecznie zabijają komórki rakowe w żołądku, jelicie grubym, płucach i gardle. Naturalne właściwości gorzkiego melona sprawiają, że jest on obiecującą opcją w profilaktyce raka i terapii uzupełniającej.
Przeczytaj także: Rola żywności jako immunomodulatora
Jednakże badania te opierają się na skoncentrowanych ekstraktach i potrzeba więcej badań na ludziach, aby potwierdzić ich wpływ na regularne spożywanie.
Na wynos
Gorzki melon zawiera związki bioaktywne o działaniu przeciwnowotworowym, jednak w celu potwierdzenia tych odkryć konieczne są badania na ludziach.
4. Wspieranie zdrowia serca poprzez kontrolę poziomu cholesterolu
Wysoki poziom cholesterolu jest główną przyczyną chorób serca, a gorzki melon może odgrywać rolę w jego kontrolowaniu.
- Badania na zwierzętach: Badania wskazują, że ekstrakt z gorzkiego melona może obniżyć poziom złego cholesterolu (LDL).
- Badania na ludziach: U uczestników spożywających rozpuszczalny w wodzie ekstrakt z gorzkiego melona zaobserwowano poprawę profilu cholesterolu.
- Badanie oceniało wpływ ekstraktu z gorzkiego melona na poziom lipidów u dorosłych Japończyków z dyslipidemią. W tym randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu wzięło udział 43 uczestników, którzy spożywali 100 mg ekstraktu z gorzkiego melona lub placebo trzy razy dziennie przez 30 dni.
Wyniki wykazały znaczącą redukcję cholesterolu LDL (P = 0.02) w grupie gorzkiego melona w porównaniu z placebo, bez istotnych zmian w masie ciała, BMI, ciśnieniu krwi, całkowitym cholesterolu, cholesterolu HDL, trójglicerydach lub glukozie. Wyniki te sugerują, że ekstrakt z gorzkiego melona może być potencjalną naturalną terapią w leczeniu wysokiego poziomu cholesterolu LDL i powiązanych schorzeń.
Mimo tych zachęcających wyników, niektóre badania nie wykazały żadnych znaczących efektów, co podkreśla potrzebę dalszych badań.
Na wynos
Włączenie gorzkiego melona do diety korzystnej dla serca może pomóc w kontrolowaniu poziomu cholesterolu, ale potrzeba na to więcej dowodów.
5. Wsparcie w zarządzaniu wagą
Gorzki melon jest doskonałym dodatkiem do planu odchudzania. Jest:
- Niska zawartość kalorii: Porcja 100 gramów zawiera zaledwie 21 kalorii.
- Wysoka zawartość błonnika: zapewnia uczucie sytości, hamuje głód i zmniejsza spożycie kalorii.
- Pomoc w trawieniu: właściwości przeczyszczające gorzkiego melona mogą łagodzić zaparcia i wspomagać zdrowie układu trawiennego.
- Zastępując wysokokaloryczne składniki gorzkim melonem, możesz cieszyć się dietą bogatą w składniki odżywcze, nie tracąc przy tym smaku.
Na wynos
Gorzki melon daje nadzieję na redukcję masy ciała, odkładanie się tłuszczu i dysfunkcję adipocytów. Badania na zwierzętach ujawniają, że suplementacja gorzkim melonem znacznie zmniejsza masę ciała, tłuszcz trzewny i gromadzenie się lipidów, jednocześnie zwiększając utlenianie kwasów tłuszczowych.
Gorzki melon zwiększa aktywność mitochondriów (CPT-1, UCP1, UCP3), redukuje geny magazynujące tłuszcz, blokuje powstawanie komórek tłuszczowych (PPARγ, SREBP) i wspomaga rozpad tłuszczu. Wykazuje obiecujące działanie w leczeniu otyłości i problemów metabolicznych, co uzasadnia dalsze badania.
6. Poprawia zespół metaboliczny
Badanie suplementacji dzikiej gorzkiej tykwy (WBG) u 42 dorosłych Tajwańczyków z zespołem metabolicznym (MetS) wykazało obiecujące wyniki. Uczestnicy przyjmowali 4.8 grama WBG dziennie przez trzy miesiące, co doprowadziło do 19% zmniejszenia przypadków MetS i znacznego zmniejszenia obwodu talii. Korzyści utrzymywały się przez miesiąc po zaprzestaniu suplementacji. Oporność na insulinę nieznacznie się poprawiła, a nie zgłoszono żadnych poważnych skutków ubocznych. Sugeruje to, że WBG może pomóc w leczeniu MetS i potwierdza potrzebę bardziej szczegółowych badań.
Potencjalne zagrożenia i środki ostrożności
Chociaż gorzki melon oferuje wiele korzyści zdrowotnych, spożywanie go w dużych ilościach lub w formie suplementu może powodować skutki uboczne, takie jak:
- Dyskomfort w jamie brzusznej lub biegunka.
- Możliwe interakcje z lekami obniżającymi poziom cukru we krwi.
Kobiety w ciąży powinny unikać gorzkiego melona, ponieważ jego długoterminowe bezpieczeństwo nie zostało dobrze zbadane. Zawsze skonsultuj się z lekarzem przed wprowadzeniem gorzkiego melona do diety, szczególnie jeśli masz już jakieś schorzenia lub przyjmujesz leki.
Na wynos
Przy spożywaniu gorzkiego melona należy zachować umiar, zwłaszcza w przypadku osób ze szczególnymi problemami zdrowotnymi.
Gorzki melon to odżywczy klejnot o wyjątkowym smaku, pełen witamin, minerałów i związków bioaktywnych. Jego potencjalne korzyści obejmują lepszą kontrolę poziomu cukru we krwi i zarządzanie cholesterolem, zapobieganie nowotworom i wsparcie odchudzania.
Jednak, jak w przypadku każdego superfood, równowaga jest kluczowa. Porozmawiaj z pracownikiem służby zdrowia, zanim znacznie zwiększysz spożycie, zwłaszcza jeśli jesteś w ciąży lub zmagasz się z przewlekłą chorobą.
Spożywany w sposób odpowiedzialny gorzki melon może być pysznym i zdrowym dodatkiem do posiłków, udowadniając, że czasem odrobina goryczki może zdziałać cuda w dbaniu o zdrowie.
Zrzeczenie się: Oświadczenie nie zostało ocenione przez EFSA, KFDA ani FDA. Ten produkt nie jest przeznaczony do diagnozowania, leczenia, leczenia ani zapobiegania jakiejkolwiek chorobie. Chociaż podane informacje opierają się na wiarygodnych źródłach, nie składamy żadnych konkretnych oświadczeń ani gwarancji. Ważne jest, aby skonsultować się ze swoim doradcą ds. opieki zdrowotnej w celu uzyskania spersonalizowanej porady i wskazówek dotyczących Twojego zdrowia.
Referencje:
- https://www.healthline.com/nutrition/bitter-melon
- https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/jmf.2017.0114
- https://nutritionj.biomedcentral.com/articles/10.1186/1475-2891-11-4
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2475299122120871
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6250023/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7464160/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3471438/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1204764/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7826218/
- https://fdc.nal.usda.gov/food-search?query=&type=Foundation
- https://shorturl.at/mVD3b
